Բազմապատկման զուգորդական հատկությունը 

Мой любимый спорт это теннис, потому что теннис очень интересная игра. Теннис дает сил и развивает внимание. Я несколько дней назад начал заниматься теннисом и мне очень нравится хотя я прихожу домой очень усталым. Еще я очень люблю велоспорт. Я очень частой с папой часами катаюсь велосипеде и получаю большое удовольствие. Футбол тоже люблю и иногда играю с друзьями во дворе.

Спорт в нашей жизни

Спорт играет важную роль в нашей жизни. Многие люди занимаются спортом, потому что хотят быть здоровыми и сильными.

«Береги здоровье смолоду» – эта пословица призывает относиться к себе бережно с самых ранних лет. Спорт способствует гармоничному развитию человека, и особенно это важно в юном возрасте. Именно поэтому и мальчикам, и девочкам нужны регулярные занятия спортом.

Физкультура и спорт дарят заряд бодрости и оптимизма, укрепляют иммунитет и спасают человека от различных заболеваний. Спорт напрямую связан с закаливанием, что очень важно, ведь стойкость человека к внешним факторам, таким как низкие температуры, сырость или зной, обеспечивает его хорошее здоровье на протяжении всей жизни.

Чтобы быть здоровыми, люди посещают занятия по йоге и аэробике, делают гимнастические упражнения. Другие играют в футбол, бадминтон, волейбол, в бадминтон или в теннис. Третьи ходят в спортзал и занимаются на тренажёрах. Четвёртые бегают по утрам или по вечерам.

Некоторые люди принимают участие в соревнованиях, другие предпочитают смотреть их по телевизору.

Занятия спортом сначала утомляют. Однако со временем человек начинает ощущать легкость, гибкость, выносливость своего тела и силу мышц. Отличная физическая форма – достойная награда тому, кто с готовностью преодолевает лень и уверенно стремится навстречу собственному совершенству.

2. ПОСЛЕТЕКСТОВЫЕ ВОПРОСЫ И ЗАДАНИЯ

Вопросы:

1. С какого возраста лучше начинать заниматься спортом?

Спортом лучше заниматься с ранних лет.

1. Какие виды спорта вы знаете?

Футбол, баскетбол, теннис, волейбол, хоккей, бокс.

1. Как приучить себя к занятиям спортом?

Нужна преодолевать лень и стремиться к совершенству.

Задание 1. Составьте пословицы о спорте.

1. Кто ловко бьет по мячу тому все по плечу.
2. Кто любит спорт тот здоров и бодр.
3. Отдай спорту время а взамен получи здоровье.
4. Кто спортом занимается тот силы набирается.
5. Ловкий спортсмен выносливый воин.
6. Двигайся больше проживешь дольше.

Используйте продолжения:

• …тот здоров и бодр.
• …проживешь дольше.
• …выносливый воин.
• …тому все по плечу.
• …а взамен получи здоровье
• ….тот силы набирается.

Задание 2. Переставьте буквы, чтобы получились названия видов спорта.

• Б А Д И М Н О Т Н — бадминтон
• Ф У Л Т Б О — футбол
• Б А С Б О Л К Е Т — баскетбол
• К О Б С — бокс
• Н И С Т Е Н — теннис
• В О Л Б О Л Е Й — волейбол
• К Е Й Х О К — хоккей
• Б О Л Б Е Й С — бейсбол
• Б О Р Д С Н О У — сноуборд
• П Л А Н И Е В А — плавание

Задание 3. Примите участие в викторине «Что я знаю о спорте?».

Համացանցի օգնությամբ դուրս հանի՛ր տեղեկություններ հետեւյալ արձանների մասին։

• Հովհաննես Թումանյան — Հովհաննես Թումանյանի հուշարձանը գտնվում է օպերայի և բալետի պետական թատրոնի շենքի առջև, տեղադրվել է 1957 թվականին։ Ճարտարապետն է Գրիգոր Աղաբաբյան, իսկ քանդակագործը Արա Սարգսյան: Հուշարձանը կառուցված է բրոնզից, Բջնիի բաց վարդագույն գրանիտից, բարձրությունը պատվանդանով 8,5 մետր է։

• 
• Ալեքսանդր Սպենդիարյան — Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանը գտնվում է օպերայի և բալետի պետական թատրոնի շենքի առջև, տեղադրվել է 1957-ին։ Ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։ Ճարտարապետներն Գրիգոր Աղաբաբյան, Ֆենիքս Դարբինյանն է, իսկ քանդակագործները Արա Սարգսյան, Ղուկաս Չուբարյան։ Հուշարձանը կառուցված է բրոնզից, Բջնիի շագանակագույն-վարդագույն մարմարից, բարձրությունը պատվանդանով 8,5 մետր է։

• 
• Առնո Բաբաջանյան — Արամ Խաչատրյանի հուշարձանը գտնվում է Երևանում,. մեծ համերգասրահի շենքի առջև, տեղադրվել է 1999-ին։ Ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։ Ճարտարապետը Ռոմեն Մարտիրոսյանն է, իսկ քանդակագործը Յուրի Պետրոսյան: Հուշարձանը կառուցված է բրոնզից ու գրանիտից, բարձրությունը պատվանդանով 3,5 մետր է:
• 
• Ալեքսանդր Թամանյան — Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձանը գտնվում է Երևանի կենտրոնում՝ Կասկադ համալիրի առջևում, տեղադրվել է 1974-ին։ Ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։ Ճարտարապետը Սեդա Պետրոսյանն է, իսկ քանդակագործը նկարիչ Արտաշես Հովսեփյանը: ուշարձանը կառուցված է բազալտից ու գրանիտից, բարձրությունը 3 մետր է։

Մեծահասակները թվեր շատ են սիրում: Երբ նրանց պատմում ես, որ դու նոր բարեկամ ես ձեռք բերել, նրանք երբեք չեն հարցնում ամենագլխավորի մասին: Երբեք նրանք չեն ասի. «Իսկ ինչպիսի՞ ձայն ունի նա: Ինչպիսի՞ խաղեր է սիրում խաղալ: Թիթեռներ բռնո՞ւմ է, թե՞ ոչ»: Նրանք հարցնում են. «Քանի՞ տարեկան է նա: Քանի՞ եղ□այր ունի: Քաշն ինչքա՞ն է: Ինչքա՞ն է վաստակում նրա հայրը»: Եվ դրանից հետո երևակայում են, թե ճանաչեցին մարդուն: Երբ մեծահասակներին ասում ես՝ «Ես տեսա վարդագույն աղյուսից մի տուն, որի պատուհանին խորդենի կար, իսկ կտուրին՝ աղավնիներ», նրանք երբեք չեն պատկերացնում այդ տունը: Նրանց պետք է ասել. «Ես տեսա մի տուն, որ արժե հար□ուր հազար ֆրանկ»: Եվ միայն այդ ժամանակ նրանք կբացականչեն. «Ինչպիսի՜ գեղեցկություն»: Ճիշտ այդպես, եթե նրանց ասես. «Ահա ձեզ ապացույցներ, որ, իրոք, Փոքրիկ իշխանը եղել է, որ նա շատ, շատ լավն էր, ծիծաղում էր և շատ էր ուզում գառնուկ ունենալ. իսկ ով ուզում է գառնուկ ունենալ, նա անպայման գոյություն է ունեցել»: Եթե այսպես ասես, նրանք միայն ուսերը կթոթվեն ու ձեզ կնայեն այնպես, ինչպես կնայեին մի անգետ մանկիկի: Բայց եթե նրանց ասես՝ «Նա թռել եկել էր մի մոլորակից, որը կոչվում է № 612», դա նրանց կհամոզի, և նրանք քեզ այլևս չեն ձանձրացնի հարցերով: Ի՜նչ կարող ես անել, այդպես են մեծահասակները: Չարժե նրանցից նեղանալ: Երեխաները մեծահասակների նկատմամբ պետք է ներողամիտ լինեն:

Բայց մենք (հասկանալ), թե ինչ բան է կյանքը, և ինչ խոսք, ծիծաղում ենք համարների ու թվերի վրա: Ես այս պատմվա□քը սիրով մի կախարդական հեք□աթի նման կպատմեի: Ես կուզեի սկսել այսպես. «Կար-չկար մի գեղեցիկ իշխան կար: Նա ապրում էր մի մոլորակի վրա, որը իրենից մի քիչ էր մեծ, և նա սրտակից բարեկամ չուներ…»: Նրանք, ովքեր (ճանաչել) կյանքը, կզգային, որ սա զուտ ճշմարտություն է: Ես ամենևին էլ չեմ ուզում, որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարճության համար: Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես (հիշել) իմ փոքրիկ բարեկամին, և ինձ համար հեշտ չէ նրա մասին պատմելը: Արդեն վեց տարի է անցել այն օրից, ինչ նա և իր գառնուկը հեռացել են ինձանից: Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան: Շատ տխուր բան է, երբ բարեկամներին մոռանում են: Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն: Եվ ես (վախենալ), թե կդառնամ մեծահասակների նման, իսկ նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Եղբայր

Հարյուր

Հեքիաթ

Պատմվածքը

1. Ի՞նչ է նշանակում երևակայել բառը.

ա/ պատկերացնել
բ/ շինել
գ/ պատրաստել
դ/ կառուցել

3. Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները

ա/ գեղեցիկ — սիրուն
բ/ շատ — բազմաթիվ
գ/կախարդական — հրաշալի

դ/ մեծ — հսկա

4. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

ա/ սիրտ – պարզ

բ/ բարեկամ — բարդ

գ/ գեղեցկություն – պարզ

դ/ անգետ — ածանցավոր

5. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ գեղեցիկ — ածական

բ/ տխուր — գոյական

գ/ գառնուկ — գոյական

դ/ մոլորակ – գոյական

6. Փակագծերում նշված բայերը համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին:

Բայց մենք հասկանում ենք, թե ինչ բան է կյանքը, և ինչ խոսք, ծիծաղում ենք համարների ու թվերի վրա:

Նրանք, ովքեր ճանաչում են կյանքը, կզգային, որ սա զուտ ճշմարտություն է:

Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, երբ ես հիշում եմ իմ փոքրիկ բարեկամին, և ինձ համար հեշտ չէ նրա մասին պատմելը:

Եվ ես վախենում եմ, թե կդառնամ մեծահասակների նման, իսկ նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում:

7.  Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:

Հարցական — Թիթեռներ բռնո՞ւմ է, թե՞ ոչ

Պատմողական — Մեծահասակները թվեր շատ են սիրում:

8. Ի՞նչ են շատ սիրում մեծահասակները։

Մեծահասակները շատ են սիրում թվեր:

9. Ի՞նչ էին հարցնում մեծահասակները նոր բարեկամի մասին:

Մեծահասակները նոր բարեկամի մասին հարցնում են քանի՞ եղբայր ունի, քաշն ինչքա՞ն է, ինչքա՞ն է վաստակում նրա հայրը և այլ թվերի հետ կապված հարցեր:

10. Ինչո՞ւ Փոքրիկ իշխանի մասին պատմելը հեշտ չէր.

ա/ հեղինակը մանրամասները չէր հիշում

բ/ արդեն վեց տարի էր անցել, ինչ նա և գառնուկը հեռացել էին

գ/ բարեկամներին շուտ էին մոռանում

դ/ հեղինակի սիրտը ճմլվում էր

11․Ինչո՞ւ էր հեղինակը վախենում մեծահասակների նման դառնալուց.

ա/ ճիշտ հարցեր էին տալիս

բ/ ծիծաղում էին համարների և թվերի վրա

գ/մեծահասակները թվերից բացի ոչնչով չէին հետաքրքրվում

դ/ մեծահասակները շատ բարեկամներ ունեին

12. Դու՛րս գրիր այն հատվածը, որտեղ գրված է, որ երեխաները պետք է հասկանան և ներեն մեծերին:

Չարժե նրանցից նեղանալ: Երեխաները մեծահասակների նկատմամբ պետք է ներողամիտ լինեն:

Ուշադի՛ր կարդա և կատարի՛ր առաջադրանքները։

Առաջին հայացքից ուղտը տարօրինակ ու ծիծաղելի է թվում։ Նա սառը, անտարբեր, աղմկարար է։ Ուղտին նաև անապատի նավ են անվանում։ Այս դիմացկուն կենդանին լավ հարմարվել է անապատային կյանքին։ Նրա ոտքերին հաստ կոշտուկներ կան, և արևից շիկացած ավազից ուղտը չի տառապում։ Երկար ու խիտ բուրդը օգնում է դիմանալու ցերեկվա շոգին ու գիշերվա ցրտին։ Ուղտերը շատ յուրօրինակ շուրթեր ունեն, դրանք օգնում են նրան հեշտ արածել: Ուղտը կարող է ուտել ամեն-ամեն ինչ, անգամ շատ կոշտ փշեր, և նրա շուրթերը ոչ մի դեպքում չեն վնասվում: Ուղտի բարձրությունը երկու, երկարությունը՝ երեք մետր է։ Կշռում է մինչև հինգ հարյուր կիլոգրամ։

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից: Կան մարդիկ, ովքեր կարծում են, որ ուղտն, իրոք, չափազանց գեղեցիկ կենդանի է:

Ուղտերը կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: Թեև շատերին թվում է, թե ուղտն իր սապատներում ջուր է հավաքում, բայց իրականում այնտեղ ճարպեր են կուտակված, որի օգնությամբ ուղտը կարգավորում է իր մարմնի ջերմաստիճանը չափազանց շոգ ու ցուրտ եղանակին:

Նրանք կարող են փակել իրենց քթանցքները՝ պաշտպանելով քամուց ու ավազից, երբ կամենան:

Եթե ուղտը որոշի պառկել քնելու կամ պարզապես հանգստանալու, նրան ոչ մի կերպ հնարավոր չի լինի տեղից հանել, դա վեր է ցանկացած մարդու ուժերից: Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել:

Ուղտերը յուրաքանչյուր ոտքով կարող են հարվածել միանգամից չորս տարբեր ուղղությամբ: Նրանց մորթին անդրադարձնում է արևի ճառագայթները և պաշտպանում է նրանց անապատի տապից:

Եվ վերջապես ուղտերի ամենաինքնատիպ առանձնահատկության մասին: Եթե փորձեք ձեռք առնել ուղտին ու կամ «հոգու հետ խաղալ», բառացիորեն ձեր մաշկի վրա կզգաք ուղտի բարկությունը. նա այնպիսի տհաճ հոտով մածուցիկ նյութ կթքի ձեզ վրա, որ ոչ մի դեպքում չեք կարողանա մոռանալ: Այնպես որ, պարզապես խուսափեք նրանց բարկացնելուց:

1. Պատասխանեիր հարցերին՝

Ո՞ր բառից է առաջացել ուղտի միջազգային անվանումը։

Ուղտի միջազգային անունը առաջացել է գեղեցիկ բառից: 

Ինչո՞վ է սնվում ուղտը։

Ամեն ինչ և կոշտ փշեր 

Ինչպիսի՞ն են ուղտի չափերը։

Ուղտի բարձրությունը երկու մետր երկարությունը երեք մետր:

Ինչպե՞ս է ուղտը կարգավորում իր մարմնի ջերմաստիճանը։

Իր բրդով:

2. Տեքստից օգտվելով ավարտի՛ր նախադասությունները։

Ուղտը կարող է մի քանի օր ոչինչ չուտել, որովհետև …

Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չուզենա

3. Գտի՛ր ճիշտ վերջաբանը և գրի՛ր առածները։

Ուղտը ձագ ծնեց՝ աննկատ անցավ,

Ուղտը մոտիկ է արածում,

բայց հեռուն է տեսնում։

հավը ձու ածեց՝ աշխարհն իմացավ։

Ուղտը ձագ ծնեց աննկատ անցավ, հավը ձու ածեց աշխարհը իմացավ:

Ուղտը մոտիկ է արածում բայց հեռուն է տեսնում:

4. Տեքստից դո՛ւրս գրիր ուղտերի մասին պատմող ամենազարմանալի տեղեկությունը։

Ինձ համար ամենազարմանալի տեղեկությունը այն էր որ կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմեն, բայց հետո խմեն երկու հարյուր լիտր ջուր:

5. Տրված բառերից առաջ հատկանիշ ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

Տաք բուրդ

Մեծ կենդանի

Արագաշարժ ուղտ

Լավ եղանակ

6․ Լրացրու բաց թողած տառերը՝ առաջին, կեսօր, բարձրություն, վերելակ, հորեղբայր, դասընկեր, տարօրինակ, անօգուտ

Ջաննի Ռոդարի: Երկիր, որտեղ ոչ մի սուր բան չկա

Գումարման զուգորդական հատկությունը

1․ Կարդա՛  Ղ. Աղայանի «Եղեգնուհին» հեքիաթն ամբողջությամբ, կատարի՛ր առաջադրանքները՝

• Բացատրի՛ր եղեգնուտ բոշա, չոլեչոլ, շուշաբանդ, նաժիշտ, խարդախություն, ուռկան, ընծա, ճարահատյալ, եղելություն բառերը:
• Եղեգնուտ —  եղեգով պատված տեղ
• Բոշա — մուրացկան
• Չոլեչոլ — թափառել
• Շուշաբանդ — ապակեպատ
• Նաժիշտ — ծառա
• Խարդախություն — կեղծիք
• Ուռկան — ձուկ որսալու ցանցահյուս
• Ընծա — ընծա տրվում է մեկին սիրո բարեկամության նվեր
• Ճարահատյալ — ճարը կտրած
• Եղելություն — իրականում եղած բան
• Թագավոր, թագուհի, խարդախություն բառերն ածանցավոր բառեր են: Առանձնացրո՛ւ ածանցները արմատներից:
• Թագավոր — արմատ — թագ, ածանց — ավոր
• Թագուհի — արմատ — թագ ածանց —  ուհի
• Խարդախություն — խարդախ — ություն
• Հեքիաթի ամեն մասի համար 2 երկու հարց մտածի՛ր:

1 մաս — Եղեգնուհու ծնունդը 

Ծերունին որտեղի՞ց գիտեր, որ եղեգը աղջիկ կդարնար: Իսկ եթե աղջիկը հորից ու մորից չլիներ, բայց լիներ տգեղ և չար տղան կամուսնանա՞ր այդ աղջկա հետ:

2 մաս — Բոշան և Եղեգնուհին 

Ինչո՞ւ նաժիշտները հավատացին բոշային: Եթե թագավորի տղան հասկացել էր որ բոշան խաբում է, ինչո՞ւ միանգամից  չհրաժարվեց ամուսնանալ նրա հետ:

3 մաս — Եղեգնուհու կերպարանափոխությունը 

Ինչպե՞ս բոշան հասկացավ, որ այդ ձուկը Եղեգնուհին է: Ինչո՞ւ թագավորի տղան թույլ տվեց, որ իր սիրելի ձկանը մորթեն:

4 մաս — Բոշայի նոր ստերը 

Ինչպե՞ս նաժիշտները կերան փշերը: Ինչպես փշից ծառ աճեց:

5 մաս — Բարու հաղթանակը ու չարի վերջը 

Որտեղի՞ց Եղեգնուհին գիտեր, որ թագավորի տղան կցանկանա գա պառավի տուն և ծանոթանալ իր հետ: Ինչպես կշարունակեր հեքիաթը, եթե պառավը թագավորի տղային չպատմեր Եղեգնուհու մասին:

• Հեքիաթի մասերը վերնագրի՛ր:
• Ուռկան, ձուկ, ավազան, ձկնորս բառերը դարձրո՛ւ հոգնակի:

Ուռկաններ, ձկներ, ավազաններ, ձկնորսներ

• Բոշա, շուշաբանդ, մարդիկ, հեշտ, եղեգնուտ  բառերի շարքում կա մեկը, որը գոյական չէ. մնացածը գոյականներ են: Գտի՛ր և դո՛ւրս գրիր այդ բառը և որոշի՛ր, թե այդ բառն ինչ խոսքի մաս է:
• հեշտ — ածական