Էջ 8. Առ. 39. Արջը գլուխը բարձրացրեց — (ուղիղ իմաստ), չի կարող փոխարինվել:

Սարի գլխին ինչ-որ բան է փայլում — սարի կատարին ինչ-որ բան է փայլում:

Այս մարդը գլուխ չունի — այս մարդը խելք չունի:

— Գրքի առաջին գլուխը շատ հետաքրքիր էր —  — գրքի առաջին մասը շատ հետաքրքիր էր:

— Իսկ ո՞վ էր ձեր ղեկավարը, — որոտաց զորավորը դիմելով գլխիկոր զինվորներին — (ուղիղ իմաստ), չի կարող փոխարինվել:

 — Ինչ-որ մեկը թերթ է մոռացել պահարանի գլխին — Ինչ-որ մեկը թերթ է մոռացել պահարանի վրա:

Գերանի գլխից բռնի՛ր — գերանի կատարից բռնի՛ր:

Էջ 8. Առ. 39.  Ծաղիկը բացվեց դեպի արջը — (Հիմնական իմաստ)

Հարսանիքի բոլոր կենացները ծաղիկներին էին ուղղված — Հարսանիքի բոլոր կենացները նորապսակներին էին ուղղված:

Մեր ծնողները ասում են, թե մենք ենք կյանքի ծաղիկները — Մեր ծնողները ասում են, թե մենք ենք կյանքի երջանկությունը:

Շատ լավ գործ եք սկսել. սա դեռ ծաղիկն է. պտուղները հետո եք տեսնելու — (Հիմնական իմաստ)

Իր երկիր հասնելուց հետո իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի ծաղիկ տիրուհուն — Իր երկիր հասնելուց հետո իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի սիրուն տիրուհուն:

Առ. 40

Նախորդ վարժություններում գործածված ծաղիկ և գլուխ բառերը ինչո՞վ են նմանվում:

Երկու բառերն էլ ունեն ոչ թե մեկ այլ մի քանի իմաստներ և կարող են գործածվել հիմնական և փոխափերական իմաստով:

Բացատրիր «բազմիմաստ» բառը:

Բազմիմաստ բառը նշանակում է այն, որ ունի տարբեր իմաստներ:

Առ. 42

Հաց բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: 

Ես հաց ավելի շատ եմ սիրում քան լավաշ:

Ես հաց էի ուտում, երբ իմ ընկերները ինձ կանչում էին բակ:

Առ. 43 

Ջուր բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: 

Նախարարը չկարողանալ պատասխանել լրագրողներին նա սկսեց ջուր ծեծել:

Առ. 44

Բույր — հոտ

Երես — դեմք

Պաշարել — շրջապատել

Ժողովել — հավաքել

Անախորժ — տհաճ

Արևոտ — պայծառ

 

Տեքստային խնդիրներ

Դասարանական առաջադրանքներ․

1․ Աստղանիշի փոխարեն տեղադրի՛ր համեմատման ճիշտ նշանը.

ա) (51 – 31) ·2 – 30  >   105 : 3 – 2 · (17 – 3 ) + 5

բ) 68 : 2 + (13 – 3) · 2  < (25 + 3) : 4 + 7 · 7 – 2

գ) 3 · (18 – 9 ) + 6 · 7   <  24 : 3 : 2 + 91

2. 4 հատ 9-ով ստանալ 10             

9 * 9 * 9 * 9 =                                                                                                                                                                           

3․ Հինգ արկղերում միասին կա 77կգ մանդարին։ Առաջինում և երկրորդում միասին կա 15կգ, երկրորդ և երրորդում միասին կա 35կգ, երրորդ և չորրորդում միասին՝ 40կգ,չորրորդ և հինգերորդում միասին՝ 32կգ։ Յուրաքանչյուր արկղում քանի՞ կգ մանդարին կա:

1 — 15 կգ

2- 5 կգ

3 — 30 կգ

4 — 10 կգ

5 — 22 կգ

4. 4. Քանի՞ կաղին է կշռում սկյուռիկը։

Պատ.՝ 8

 

Տնային առաջադրանքներ․

1․ Գրքում կա 532 էջ։ Տղան ամեն օր կարդում է 37 էջ։ Կկարողանա՞  նա կարդալ ամբողջ գիրքը 2 շաբաթում։ 

Ոչ 

2․ Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը՝ 

2608 · 130 = 3391040 

						x	2	6	0	8
								1	3	0
						+	1	0	4	0
					+	0	0	0
				+	7	8	0
				2	6	0
				3	3	9	1	0	4	0

 

2516 · 1234 = 

						x	2	5	1	6
							1	2	3	4
						+	7	4	0	4
					+	1	2	3	4
				+	6	1	7	0
				2	4	6	8
				3	1	0	4	7	4	4

 

3․  Գտիր  անհայտ   գումարելին

Օրինակ՝

4286	+2409 = 6695

 

—	6	6	9’	5
	2	4	0	9
	4	2	8	6

2068 +  618 = 2686

 

				—	2	6	8	6
						6	1	8
					2	0	6	8

 

3478 + 1095 = 4573

				—	4	5	7	3
					1	0	9	5
					3	4	7	8

3548 + 1341 = 4889 

 

				—	4	8	8	9
					1	3	4	1
					3	5	4	8

 

2. Մ. Գալշոյանի «Սպասում» պատմվածքը պատմի՛ր: Նկարագրի՛ր, բնութագրի՛ր Կոմիտասին:

Կոմիտասը շատ բարի և արդար մարդ էր, նա մի անգամ գտավ մի մաշված դրամապանակ, որի մեջ ընդամենը տաս ֆրանկ էր, որը շատ քիչ փող էր: Նա սպասեց, սպասեց հետո նայեց ժամին և տեսավ, որ 12 — ին քառորդ էր պակաս, իսկ նա 12 ճաշի էր հրավիրված Մարգարիտի մոտ, բայց նա մի քիչ էլ սպասեց, որովհետև նա համոզված էր, որ այդ դրամապանակի տերը գալու է և նա նրան ճանաչելու է: Ես դեռ այսքանն եմ կարդացել, բայց հենց աբմողջությամբ կարդամ անպայման կպատմեմ:

Գրի՛ր շուրջբոլոր, անմիջնորդ, հանդարտ, ծածուկ, գոցել, բառերի հոմանիշները:

շուրջբոլոր — ամենուր

անմիջնորդ — ուղիղ

հանդարտ — խախաղ

ծածուկ — գաղտնի

գոցել — փակել

Բացատրի՛ր  գլուխ տալ, գլուխ ջարդել դարձվածքների իմաստը, գտի՛ր այլ դարձվածքներ գլուխ բառով:

Գլուխ տալ — գլուխ խոնարհել

Գլուխ ջարդել — ջղայնանալով մտածել

Իմ գրած դարձվածքները — գլուխ տալ, գլուխը ամեն կողմ զարկել, գլուծ ելնել:

Մեկը և զրոն 

1. Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Նորելուկ — նորեկ

աչալրջություն — զգուշություն

ծուղակ — թակարդ

1. Բլոգումդ գրի՛ր կարծիք պատմվածքի մասին: Քո կարծիքով տղաների արարքը գողությո՞ւն էր:

Իմ կարծիքով նրանց արարքը գողություն էր, բայց ոչ շատ մեծ:

1. Վերնագրի՛ր պատմվածքի երեք մասերը:

Մաս առաջին — Յուլիսիս Մաքոլինի նկարագրումը:

Մաս երկրորդ — Արկածներով դեպի ծիրանի ծառ:

Մաս երրորդ — Երբ հասան ծիրանի ծառի մոտ

1. Գրի՛ր նշված բառերի հոմանիշները՝ ամբար,առաջնորդ, վճռական, հնազանդ, հռչակավոր :

Պահեստ, ղեկավար, կարևոր, խելոք, մեծահռչակ

1. Գրի՛ր նշված բառերի հականիշները՝ վեհանձն, վճռական, հնազանդ, մատղաշ, խակ :

նվաստ, անվճռական, անհնազանդ, մատաղ, հասած:

Մաթեմատիկա

Տղաները շարժվեցին դեպի Հենդերսոնի այգին։Փոխանակ փողոցներով ու մայթերով գնալու, նրանք անցնում էին դատարկ բակերով, մագլցում էին ցանկապատերի վրայով։ Նրանք ուզում էին այդտեղ հասնել դժվարին, արկածախնդրական ճանապարհով։ Որոշ հեռավորությունից նրանց հետևում էր Յուլիսիսը։

— Հասած ծիրանը աշխարհի ամենահամեղ միրգն է,— ասաց Օգին իր խմբի անդամներին։

— Մի՞թե ծիրանը մարտին է հասնում,— հարցրեց Նիքի Փալոդան։

— Նախ, համարյա թե ապրիլն է,— ասաց Օգին,— և երկրորդ, վաղահաս ծիրանը շատ կարճ ժամանակում հասնում է, եթե արև է լինում։

— Վերջերս անձրև էր գալիս,— ասաց Ալֆ Ռայֆը։

— Քո կարծիքով, որտեղի՞ց է ծիրանը սնունդ առնում,— ասաց Օգին,— ջրից և անձրևից։ Ծիրանի համար անձրևը նույնքան անհրաժեշտ է, որքան արևը։

— Ցերեկը՝ արև, գիշերը՝ անձրև,— ասաց Շեկ Մանուկյանը,— տաքացրու և ջուր տուր։ Ես գրազ կգամ, որ այդ ծառի վրա բազմաթիվ հասած ծիրաններ կլինեն։

— Երանի այդպես լինի,— ասաց Ալֆ Ռայֆը։

— Ծիրանների համար դա դեռ շատ շուտ է,– ասաց Նիքի Փալոդան։— Անցյալ տարի հունիսին հազիվ հասան։

— Դա անցյալ տարի էր,— ասաց Օգին,— այս տարին ուրիշ է։

Շուրջ հարյուր մետր հեռավորության վրա տղաները կանգնեցին՝ հիանալու համար այդ հռչակավոր ծիրանի ծառով, որը ամբողջությամբ կանաչ էր, գեղեցիկ, շատ հին՝ շատ մեծ։ Այն կանգնած էր Հենդերսոնի բակի անկյունում։ Տասը տարի էր, ինչ թաղի տղաները հարձակվում էին ծերուկ Հենդերսոնի ծիրանի ծառի վրա։ Հին, կիսաքանդ տան մեջ միստր Հենդերսոնը ամեն գարնան ուրախ անհամբերությամբ սպասում էր նրանց գալուն, միշտ գոհացնելով մանուկներին, որովհետև երևում էր վերջին րոպեին ու, վախեցնելով, փախցնում էր նրանց։ Եվ հիմա էլ լուսամուտի վարագույրի ետևից, միստր Հենդերսոնը գլուխը բարձրացրեց գրքից.

— Օհո՜, մի տեսեք,— ասաց նա ինքն իրեն։— Մարտի մեջ, համարյա ձմռանը, ծիրան գողանալու են գալիս։ Մի սրանց նայեցեք։— Նա նորից նայեց տղաներին, շշնջալով, կարծես թե ինքը դրանցից մեկը լիներ։— Գալիս են ծերուկ Հենդերսոնի ծառից ծիրան գողանալու,— ասաց նա։— Ահա, գալիս են, կամացուկ մոտենում են, հա, հա,— ծիծաղեց նա,– մի դրանց նայիր, նայիր այդ պուճուրին։ Հավատացնում եմ՝ չորս տարեկանից մեծ չի լինի։ Նորելուկ է։ Եկեք, եկեք, մոտեցեք իմ հրաշալի ծառին։ Եթե կարողանայի այս պահին ձեզ համար ծիրանները հասցնել, անպայման կանեի…

Միստր Հենդերսոնը դիտում էր, թե ինչպես Օգին հրահանգում, ուղղություն էր տալիս տղաներին, առաջնորդում էր հարձակումը։ Տղաները աչալրջությամբ շրջապատեցին ծառը։ Նրանց սրտերում վախի ու հույսի խառնուրդ կար։ Եթե նույնիսկ ծիրանները խակ լինեին, գործի էությունը չէր փոխվում, նշանակություն չուներ՝ իրենք հասած ծիրանի գողության էին եկել, թե՝ խակ։ Իհարկե, լավ կլիներ, որ ծիրանները հասած լինեին։ Նրանք վախենում էին Հենդերսոնից, վախենում էին մեղքից, բռնվելու վտանգից և հանցանքից, վախենում էին, որ մի քիչ շատ են եկել, և ծիրանները կարող են խակ լինել։

— Գուցե տանը չէ, Օգի,– շշնջաց Նիքի Փալոդան, երբ տղաները համարյա հասել էին ծառին։

— Տանն է,— ասաց Օգին,— նա միշտ տանն է։ Պարզապես թաքնվում է։ Դա ծուղակ է։ Նա ուզում է մեզ բռնել։ Բոլորդ ուշադիր եղեք։ Դժվար է ասել, թե նա որտեղ կլինի։ Իսկ դու, Յուլիսիս, անմիջապես տուն գնա։

Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի բացատրիր օգնությամբ: 

Հռչակավոր — նշանավոր

Մաթեմատիկա տարբերակ 3 

Մաթեմատիկա տարբերակ 3