Daily Archives: 17 Նոյեմբերի, 2022

Գործնական քերականություն

Կատարի՛ր առաջադրանքները(Գործնական քերականության էլեկտրոնային գիրքը շատերի մոտ չի բացվում, այս տարբերոկով աշխատիր, եթե չես կարողացել գիրքը բացել):

77. Բառակապակցություններիիմաստներնարտահայտի՛րմեկական բառով:

Օրինակ՝ 

Սրտի ձև ունեցող — սրտաձև: 

Մոր քույր — մորաքույր

Դարպասը պահող — դարպասապահ

Ժամանակը ցույց տվող — ժամացույց

Ջրի աման — ջրաման

Գաղտնիք պահող — գաղտնապահ

Նավ վարող — նավավար

Ծաղկի թերթիկ — ծաղկաթերթիկ

Արագ վազող — արագավազ

Ամենից մեծ — ամենամեծ

Պոչ չունեցող — անպոչ

Անուշ համ ունեցող — անուշահամ

Քարով շինված — քարաշեն

Կին բժիշկ — բժշկուհի

Բալի ծառ — բալենի

78. Բառակապակցություններիիմաստներնարտահայտի՛րմեկականբառով:

 Օրինակ՝ 

Բարձր հասակ ունեցող — բարձրահասակ: 

Բարի սիրտ ունեցող — բարեսիրտ

Խիղճ չունեցող — անխիղճ

Բարձր ձայնով — բարձրաձայն

Միշտ ժպտուն — գանձանակ

Գանձը պահելու տեղ —

Կապույտ աչքերով — կապուտաչյա

Արքայի որդի — արքայազն

Հույների երկիր — Հունաստան

Փոքր էշ — իշուկ

Ծաղիկներով զարդարված — ծաղկազարդ

Քաղաքում ապրող — քաղաքացի

Հայերի երկիր — Հայաստան

79. Բառակապակցություններիիմաստներնարտահայտի՛րմեկականբառով:

Ավետիս բարելուր բերող, արագ ընթացող, բաժակը ձեռքին արտասանվող ճառ, վեպ գրող, բառարան գրող, արտասահմանում ապրող մարդ, բույսերի մասին գիտություն:

80.Եթեհնարավոր է՝ ցո՛ւյցտուրբառըկազմողմասերը:

Օրինակ՝  

Գրասեղան — գր (գիր) + ա + սեղան: 

Պահարան — պահ + արան: 

Դուռ — չի բաժանվում: 

Հականիշ — հակառակ + նիշ

Բանջարանոց — բանջարեղեն + անոց

Աշակերտ — չի բաժանվում

Աշակերտական — աշակերտ + ական

Տարրական — չի բաժանվում

Գլխավոր — չի բաժանվում

Կարմիր — չի բաժանվում

Դաշտամուկ — դաշտ + մուկ

Հյուր — չի բաժանվում

Հարստություն — հարուստ + ություն

Կերառատ — կեր + առատ

Վտանգ — չի բաժանվում

81. Ուշադրությունդարձրո՛ւԱեԲխմբերիբառերիկազմությանը.փորձի´րբացատելտարբերությունը:

Ա. Մարդ, տեր, սիրտ, կապույտ, արքա, ծաղիկ, կատու, բարի: — Բառեր

Բ. Մարդասեր, Տիրամայր, սրտատրոփ, կապտավուն, արքայական, ծաղկել, կատվազգի, բարերար: — Բարդ բառեր

82. Տրված բառերը բաժանի´ր երկու խմբի (տե´ս  81-րդ վարժությունը):
Բառեր — Ուրախություն, նկար, գլուխ, հինգ, ուրախ, նորություն, փետուր, շյուղ, շաբաթական, գրպան, քաղաք, անուն:

Բարդ բառեր — Փետրագնդակ, երկմտություն, գլխակորույս, օրացույց,

Ուղղանկյունանիստի ծավալ

Ծավալ։ Ուղղանկյունանիստի ծավալը
1․ Որո՞նք են ծավալի հիմնական հատկությունները։

Հավասար մարմիններն ունեն հավասար ծավալներ։ Եթե մարմինը տրոհվում է մասերի, ապա մարմնի ծավալը: հավասար է նրա մասերի ծավալների գումարին:

Ծավալի չափման ի՞նչ միավորներ գիտենք։

Մետր խորհանարդ, սանտիմետր խորհանարդ, դեցիմետր խորհանարդ, միլիմետր խորհանարդ, կիլոմետր խորհանդարդ
3․ Ինչի՞ է հավասար ուղղանկյունանիստի ծավալը։

Հավասար է, երկարոթյան, լայնության և բարցություն արտադրյալին
4․ Ի՞նչ երկարություն ունի այն խորանարդի կողը, որի ծավալը 1սմ 3 է։

1 սմ
5․ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա կողերն են
3սմ, 5սմ, 6սմ = 3 x 5 x 6 = 90 սմ 3
10դմ, 8սմ, 2սմ = 10 x 8 x 2 = 160 դմ 3
7սմ, 11սմ, 3սմ = 7 x 11 x 3 = 231 սմ 3
8մ, 13մ, 9մ = 8 x 13 x 9 = 936 մ 3
2մ, 5դմ, 10սմ = 2 x 5 x 10 = 100 սմ 3
4դմ, 7դմ, 12դմ = 4 x 7 x 12 = 326 դմ 3
6․ Պատկերված մարմինները բաղկացած են 1սմ երկարությամբ կող
ունեցող խորանարդիկներից։ Գտե՛ք այդ մարմինների ծավալները։

1 x 1 x 1 = 1 սմ խորհանարդ

1 x 10 = 10

1 x 1 x 1 = 1 սմ խորհանարդ

1 x 9 = 9

7․ Ո՞ր ուղղանկյունանիստի ծավալն է ավելի մեծ՝ 17սմ, 15սմ, 14սմ
կողեր ունեցողի՞նը, թե՞ 11սմ, 23սմ, 10սմ։
8․ Արտահայտե՛ք խորանարդ սանտիմետրերով․
12մ 3
32մ 3 6դմ 3
5մ 3 90դմ 3 300սմ 3
9․Արտահայտեք խորանարդ դեցիմետրերով
343000սմ 3 = 34300 դմ 3

17280000սմ 3 = 1728000 դմ 3

Լրացուցիչ առաջադրանք

10․ Բենզակայանի պահեստամասում տեղավորվում է
այնքան բենզին, որքան անհրաժեշտ է 120 մեքենայի՝ 60լ
տարողությամբ բաքերը և 80 մեքենայի՝ 90լ տարողությամբ
բաքերը լցնելու համար։ Որքա՞ն է պահեստամանի
տարողությունը։

60 x 120 = 7200լ

90 x 80 = 7200լ

7200 + 7200 = 14400
11․ Դասասենյակի բարցրությունը 3մ է, երկարությունը՝ 12մ,
լայնությունը՝ 6մ։ Դասասենյակը նախատեսված է 27
աշակերտի համար։ Քանի՞ խորանարդ մետր օդ է բաժին
ընկնում մեկ աշակերտին։

12 x 6 x 3 = 216 մ 3 խորհանարդ

216 : 27 = 8մ խորհանարդ