Հայկական տարազներ

 

Իհարկե, իսկզբանե մարդիկ հագնում էին շատ պարզ, ֆունկցիոնալ հագուստ պարզապես չմրսելու և գոյատևելու համար։ Աստիճանաբար, առաջացան նոր գործվածքներ, ներկանյութեր և ճարմանդներ։ Արդյունքում հագուստը ձեռք բերեց ոչ միայն ֆունկցիոնալ, այլև գեղագիտական արժեք։ Հայկական հագուստի մեջ օգտագործվող առաջին հիմնական նյութը բուրդն ու բամբակն էին։

Հայկական տարազում օգտագործվող գույները սկսել են հատուկ նշանակություն ձեռք բերել։ Սևը հողի գույնն է, սպիտակը՝ ջրի, կարմիր՝ օդի, դեղինը՝ կրակի։ Ավելի ուշ մանուշակագույնը դարձավ իմաստության խորհրդանիշը, կարմիրը քաջության, կապույտը երկնային արդարության:

Դա ցույց է տվել նրանց հարստության չափը և երեխաների թիվը։ Եթե կինը հարուստ էր, ապա նրա հագուստը զարդարված էր ոսկե և արծաթե թելերով։ Կնոջ գոգնոցին, հնարավոր էր, պատկերված լիներ Կենաց ծառ։

Տարազը զարդարված էր թանկարժեք զարդարանքներով, որոնք փոխանցվել են սերնդեսերունդ։ Հագուստը նույնպես զարդարված է արծաթե վզնոցներով և ապարանջաններով։ Կոստյումի վերջին տարրը գլխարկն էր։ Ամուսնացած կինը ավելի բարդ <<Աշտարակ>> (գլխարկի բարձրությունը) ուներ, որը փակում էր նրա ճակատի կեսը։ Այս աշտարակի վրա պետք է երկրաչափական նախշերով ժապավեններ լինեին։ Կանանց ճակատին կապում էին արծաթե կամ ոսկե մետաղադրամներով զարդարված ժապավեն։ Իսկ գլխարկը գլխին պահվել է սպիտակ գլխաշորով։

Կանայք փոխել են վերին հագուստը՝ եղանակից և ջերմաստիճանից կախված։ Էլեգանտ բաճկոններն ու խալաթները պաշտպանում էին ցրտից։

Տղամարդկանց հագուստը նույնպես կոչվում էր տարազ։ Հագուստը հիմնականում պատրաստված էր բամբակից, մետաքսից կամ բրդից։ Արծաթե գոտին համարվում էր նրա հասունության խորհրդանիշ, իսկ ոսկե գոտին՝ հարստություն։